Nola egin Testamentua Euskal Herrian
OHARRA: Artikulu hau aplikagarria da soilik 2015eko urriaren 3tik aurrera Euskadiko Autonomia-Erkidegoko auzotasun zibila izango dutenentzako, eta beraz, 5/2015 Legea, ekainaren 25ekoa, Euskal Zuzenbide Zibilari buruzkoa, erabiliko dutena. Zuen kasua ez bada, irakurri dezakezue gure artikulu homonimoa (gazteleraz).
Guztiok dakigunez gero, Testamentua pertsona fisikoek gure oinordekoak nortzuk izango diren, idatziz, esaten dituzten dokumentua da. Horregatik, pertsona batek, bere bizitzan egingo duen dokumentu oso garrantzitsu bat da. Han, gure ondare guztien eta, ondorioz, pertsona haienaren norakoa mendean egongo da. Gure hurbilekoak, gure bikotea, gure familia edo gure lagunak bezala.
Hala ere, gure gizartean, badaude oraindik hainbat pertsona, une hau gehiegi atzeratzen dutenak, eta ondorioz, heriotzara heltzen direnak Testamentua egin gabe. Horregatik, BasqueLaw-en erabaki dugu dokumentu honen ezaugarriak hobeto azaltzea, batez ere, maiz herritarrak planteatzen dituzten duda gehienak argituz.
Garestia da Testamentua egitea?
Ez. Aitzitik, hura, ondoren ikusiko dugun bezala, egitea nahiko errentagarria gertatzen da.
Nahiz eta hainbat modalitate gure eskubidean egon, notario-Testamentu Irekia (ohikoa) 38 eta 50 euroren artean kostatzen du, eta salbuespenezko kasuetan soilik kantitatea handiagoa izan daiteke.
Beste aldetik, Testamentua ez egotekotan, kasu hoberenean (notarioaren aurreko oinordeko adierazpena eta zailtasunik gabeko ondorengotza) 150 eta 200 Euro bitarteko hurbileko kostua ekarriko du. Beraz, Testamentua egitea nahiko errentagarria da, ikus dezakegunez gero.
Nola egin daiteke Testamentua?
14 urte baino gehiago izatea eta ezgaituta ez egotea, legeak inposatzen dituen eskaera bakarrak dira Testamentua notarioaren aurrean egiteko. Hura egiteko, nahikoa izango da bakarrik gure NAN-a ematea eta nola ondarea banatzea desiratzen dugun Notarioari azaltzea. Salbuespenezko kasurik ezean, lekukoak ez dira beharrezkoak Testamentua egiteko, baina ekar ditzakegu nahi badugu.
Baita ere, eta pribatutasun handiagoa nahi badugu, aukera dezakegu gure Testamentua gutun-azal itxi batean Notarioari ematea. Hala ere, desabantail bat izango dugu: Notarioak Testamentua legezkotasunera estutzen den ezin izango duela egiaztatu. Beraz, legeak ez baditugu ezagutzen hura egitea ez da egokiena.
Azkenik, Testamentua baliogabetu edo aldatu dezakegu nahi dugun aldi guztietan, mugarik gabe, gure gaitasun osoa mantentzen dugun bitartean.
Testamentua Notariorik gabe egin dezaket?
Bai, posiblea da, nahiz eta, azalgu dugun bezala, komenigarria ez izan hura egitea. Geroago, gure oinordekoak protokolizatu beharko dute Testamentu hori baliotasuna izateko, notario-Testamentuko gastua gainditzen duen prozedura.
Horrela, Testamentu Olografo bat egin dezakegu, idatziz, gure esku, eskumutur eta letrarekin, gure borondateak azaltzen. Halaber, gure Foru-Zuzenbide Zibileko Legeak Hil-Buruko Testamentua posible eginten du, hiru lekuko egokiren aurrean, ahozko eran eman daitekeena, hiltzeko arriskuan aurkitzearen kasuan.
Ba al dago limitaziorik Testamentua egiterakoan?
Bai, badago Senipartea, hau da, gure legeak gordetzen duen jaraunspeneko zatia, gure nahitaezko jaraunsleei (senipartedunak). Senipartedunak dira: seme-alabak edo ondorengoak, edozein gradutan; eta alarguna edo bizirik dirauen izatezko bikotekidea, horren gozamen-kuota dela bide, eta, betiere, beste jaraunsle-mota guztiekin batera. Zehazki, seme-alaba edo ondorengoen senipartea, kopuruari dagokionez, jarauntsiko ondasunen heren batekoa da.
Hala ere, lurralde batzuetan salbuespen batzuk bizirik jarraitzen dute:
- Bizkaiko infantzonatuan edo lur lauan errespetatu beharko dira tronkalitateari buruzko arauak.
- Gipuzkoan, legeak Baserriaren oinordetzaren antolaketa kontrolatzen du.
- Arabako Aiara Haranean, senipartea ez dago, eta beraz ondarea libreki antolatu ahal da.
Edozein kasutan, gure Abokatua edo Notarioa aholkatu ahal izango gaitu, gure borondatea lege existenteetara egokituz, testamentua egin baino lehen zirkunstantzia hauek kontuan hartzeko.
Oinordegabetzea posible da?
Gure Foruak ez du jaraunsgabetzea begiesten, baina bai Bazterketa: ondareak senipartedunen artean banatu ahal izango ditugu nahi dugun eran, bakarrik haietako bat aukeratu, gainerakoak aldenduz.
Beraz, gure senipartedunak oinordegabetu nahi baditugu, soilik beste baten onerako egin ahal izango dugu. Adibidez, gure jaraunspen guztia eman ahal izango diogu biloba bati, guri gainerako senide guztiei saltatuz.
Zer gertatzen da Testamentua ez badut egiten?
Testamenturik ez bada egiten, Legeak nahitaezko jaraunsleetako orden bat jartzen du, ondoren ikusten duguna, hain zuzen ere:
- Ondorengoak (Seme-Alabak, bilobak, birbilobak…).
- Ezkontide alarguna edo bizirik irtendako izatezko bikotea.
- Aurrekoak (Aita, ama, aitona-amonak…).
- Albokoak (Anai-Arrebak, ilobak…), laugarren graduaren barruan, odolkidetasunez zein adopzio bidez.
- Aurreko guztiak ez badaude, Euskadiko Automia Erkidegoak.
Beraz, Testamenturik ez badugu egin, gure oinordekoek hasi beharko dute «Oinordeko-Adierazpena» deitutako prozedimentua, non (zerrenda honen arabera) gure jaraunspena jaso behar duten pertsonak zehaztuko dira.
Zer gertatzen da nire ondareak nori utziko diodan argi ez badaukat?
Pertsona askoren aitzakia, Testamenturik ez egiteko, ez jakitea da bere ondareak nori utziko dioten. Baita ere, pentsatu dezakete ez daukatela hainbeste ondarerik, lehentasun bat bezala hartzeko. Bi kasuetan, Notarioek sinplifikatutako modeloak dauzkate, kontu hauek errazten dituztenak.
Modelo hauengatik, gehien erabiltzen dena, gure oinordea gure legezko ondorengoei ematea da. Honen bitartez, ez dugu Testamentua aldatu behar ezkontzen bagara edo seme-alabak izaten baditugu, kasu guzti hauek bere gain egongo direlako. Honela, bakarrik aldatu beharko dugu Testamentua senipartedun baten jaraunspena hobetzea edo antolamendu libreko partea hirugarren pertsona bati uztea nahi badugu.
Ondarerik ez badugu, arazorik ere ez dago, gure legeek gure ondareetako batzuen jaraunspenak egitea baimentzen dutenez gero, zeintzuk diren zehaztu behar barik.
Testamentu bakarra egin dezaket nire bikotekidearekin?
Bai, Foru-Legeak baimentzen du bi pertsonak, bere ondare guztiak edo haieko batzuk, ukan dezatela tresna bakarrean, «Testamentu mankomunatua» bezala ezagutzen dena.
Gure ondareak bien heriotzara arte ez ditzatela bana hitzar dezaket?
Bai, posiblea da ere. Honetarako, Foru-Legeak hainbat aukera baimentzen digu.
Lehenik, Komisario bidezko Testamentua erabil dezakegu. Horrekin, boterea emango diogu gure ezkontideari edo izatezko bikoteari, behin hil gaitezenez gero, gure jaraunspena banatzeko. Honela, ziurtatuko dugu gure ondareak gozatu ahal izango dituztela beren heriotzara arte. Ondoren, seme-alabei banatuko dira.
Baita ere posible da gure ondare guztien gozamen unibertsalaren gaineko legatua ematea gure ezkontideari edo bikoteari. Beren heriotzaren ondoren, oinordekoek jabetza osoa berreskuratuko dute.
Azkenik, Aiarako Haranean bizi bagara, Senipartera lotuta ez egoteaz gain, egin ahal izango dugu botere osoko gozamenaren eraketa, gure ezkontideari edo izatezko bikoteari, ondareen antolamendua baimenduz.
Zer gertatzen da Testamentua eginda badaukat Kode Zibilaren erregelen arabera?
Kasu honetan, bi aukera ditugu:
Ezer ez badugu egiten, testamentuak baliozkoa izaten jarraituko du, baldin eta ez bada kontrakoa Lege berriaren eskaerekin. Normalean ez da izango, baina zalantzaren bat badugu, gomendagarria izango da gure Abokatuarekin edo Notarioarekin kontsultatzea.
Bestalde, beti izango dugu Testamentua aldatzeko aukera, hura Lege berrira moldatzeko, edo honek eskaintzen dizkigun aukera berrietako edozeinaz aprobetxatzeko.
Hola! Si tras capitalizar mi paro y pasados unos meses de haber construido mi empresa con otro socio decidimos añadir un tercer socio, podrían quitarme la capitalización del paro?. Puesto que al presentar los documentos que formarían la empresa para la capitalización del paro solo estaban contemplados dos socios y no tres.
Si mi padre no fue desheredado en vida, pueden cambiar el testamento si fallece para desheredarme a mi la nieta?
Puede un viudo cambiar el testamento que hizo con su conyuge en Vizcaya?
Buenos días, gracias por su comentario.
El Testamento puede ser modificado en cualquier momento por la persona que lo hizo, siempre y cuando conserve su capacidad de obrar.
En cuanto a su contenido, siempre que respete la legítima que, en cada caso, la ley le exija dar a sus herederos forzosos, tendrá libertad para otorgar su herencia a quien desee.
La legítima se debe analizar caso por caso, ya que depende de las circunstancias de cada familia, y de la ley que le resulte aplicable por su residencia.
Hola, dado un error de rentas no pudimos hacer la declaración conjunta con mi novia, dado que no tenemos la pareja de hecho. Ella la presentó fuera de plazo, y le daba un monto por deducción de vivienda habitual de X monto pero 0,00 a devolver. Solicitamos rectificación y nuevamente 0,00. Por qué es eso?
Buenos días, gracias por su comentario.
Sin haber podido examinar la declaración no podemos dar una respuesta segura: puede tratarse de un error del programa de hacienda, si es que se ha hecho con él; puede que no se hayan introducido todos los datos que el sistema pide; puede que no se tenga derecho a la deducción; o puede que no haya que devolver nada porque no se haya pagado nada en concepto de retenciones.
Son muchas posibilidades, si desea conocer la razón exacta, le recomendamos que solicite una consulta personalizada, bien con un profesional especializado, o en su caso, en las oficinas de hacienda.
Unos auriculares Bluetooth para el teléfono ¿se deben devolver? ¿O como los EPIs, son de uso personal e intransferible? Mera curiosidad, hoy precisamente he firmado la recepción de unos de éstos y se me ha pasado por la cabeza.
Buenos días,
Querria saber si a día de hoy puedo todavía reclamar los gastos hipotecarios de una hipoteca de 2012 o ya ha pasado el plazo para reclamar.
Muchas gracias.
Buenas tardes
se sabe algo referente a los gastos de la hipoteca
puse demanda al banco y esta pendiente de la
resolución por el TJUE
Muchas gracias
¿ Cuándo sentenciará el TJUE sobre la prescripción de la devolución de gastos hipotecarios que elevó el Supremo en 2021?
¿ Se puede recurrir la comisión de apertura?
Hola,me gustaría saber si podría pedir los gastos asusivos de una hipoteca firmada en 2001.gracias
Con respecto a los gastos reclamables en la compraventa de vivienda a la entidad financiera (notaría, tasación ,etc.) querría saber si me recomiendan reclamarlos , ya que parece que aún está pendiente de decidirse el tema de la prescripción. Mi hipoteca viene de 2007 y no hay ninguna reclamación previa efectuada, pero me han estado aconsejando que espere al dictamen del TJ de la UE para saber si reclamar o no y no quisiera que por esperar se me pasara el plazo cuando finalmente decidan. Siempre había entendido que al ser una condiciones nulas de pleno derecho no había plazo, pero parece que se van pasando la patata caliente de un Tribunal a otro por lo que no hay un criterio claro. Les agradecería su asistencia para intentar tener claro a lo que atenerme.
He constituido la sociedad con mi socio al 50% de participaciones y luego solicite el pago único, pero la fecha inicio de la actividad de la empresa es posterior al pago único, al igual que alta autónomo.
Es correcto? En la memoria explique que el destino es para sufragar y financiar el inmovilizado de la empresa.